Cmentarz wolnomyślicieli*

Żeby tu dojść, z ostatniego przystanku wędrujemy ul. Kopernika w górę, przechodzimy pod wiaduktem i ulicą Waryńskiego osiągamy kolejny wiadukt. Tuż za nim ukaże się nam piękny widok na Szklarską Porębę Dolną, a w tle Kotlinę Jeleniogórską. Dosłownie po chwili skręcamy między domami w prawo, w wąziutką dróżkę. Wiedzie ona niemal równolegle do ul. Waryńskiego i możemy odnieść wrażenie, jakbyśmy wracali się do poprzedniego przystanku. Gdy nasza trasa wkracza na łąkę, baczmy na wyniosły świerk po prawej stronie. Rosnące przy nim krzewy tawuły, kwitnące latem różowymi kwiatami, pokazują granicę dawnego cmentarza. Gdy przekroczymy utworzony przez nie żywopłot, kierujemy się ku nasypowi kolejowemu i wędrujemy kawałek wzdłuż niego. Po chwili dotrzemy na skraj lasku do wysokiego kamiennego obelisku i ukrytych w krzakach dwóch nagrobków Marthy Schon i Hermanna Friedego. Szczególnie uważajmy w tym miejscu na najmłodszych, gdyż niewyraźna ścieżka biegnie chwilę blisko torów.
Cmentarz stanowi jedną z największych tajemnic Szklarskiej Poręby. Przypuszczalnie został założony w latach 20. XX w. i chowano tu ludzi, którzy po śmierci chcieli być spaleni – o takim ich pragnieniu głosi inskrypcja na obelisku, gdzie widoczny jest także płonący kaganek. Być może czcili oni ogień – Słońce jako przejaw mocy natury i nie widząc dla siebie miejsca w żadnej oficjalnie uznanej religii, stworzyli nieformalną grupę wielbicieli jakichś przedchrześcijańskich, najpewniej germańskich tradycji.